5. Sınıf Matematik Zihinden Çarpma Bölme


ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ ZİHİNDEN NASIL YAPILIR?
Zihinden çarpma ve bölme işlemlerine geçmeden önce 10, 100, 1000 ile kısa yoldan çarpmayı ve bölmeyi hatırlayalım.
Daha önce çarpma işlemi konusunda anlattığımız gibi 10, 100 veya 1000 ile çarparken sondaki sıfır sayısı kadar sıfır ekliyorduk sayımıza.
# 10 ile çarparken bir 0 (sıfır) konur. 453 x 10 = 4530
# 100 ile çarparken iki 0 (sıfır) konur. 612 x 100 = 61200
# 1000 ile çarparken üç 0 (sıfır) konur. 659 x 1000 = 659000
Benzer şekil bölme işlemi konusunda anlattığımız gibi 10, 100 veya 1000'e bölerken sondaki sıfır sayısı kadar sıfır azaltıyorduk sayımızdan.
# 10'a bölerken bir 0 (sıfır) silinir. 4530 : 10 = 453
# 100'e bölerken iki 0 (sıfır) silinir. 61200 : 100 = 612
# 1000'e bölerken üç 0 (sıfır) silinir. 659000 : 1000 = 659
Şimdi zihinden işlem yapmanın pratik yöntemlerine geçebiliriz.

10, 100, 1000 VE KATLARIYLA ZİHİNDEN ÇARPMA VE BÖLME ÇARPMA İŞLEMİNİ ZİHİNDEN YAPMA
Bir çarpma işleminde, çarpanlardan biri 10 veya katı olan bir sayı ise sıfırlar göz ardı edilerek işlem yapılır ve sıfırlar daha sonra eklenir.
ÖRNEK: 12 x 300 işlemini yapalım. 12 ile 3'ü çarparız, daha sonra sıfırları ekleriz. 12 x 3 = 36 Cevap: 3600
ÖRNEK: 2000 x 40 işlemini yapalım 2 ile 4'ü çarparız, daha sonra sıfırları ekleriz. 2 x 4 = 8 Cevap: 80000

BÖLME İŞLEMİNİ ZİHİNDEN YAPMA Bir bölme işleminde bölünen ve bölen sayıların sonlarında sıfır varsa her iki sayıdan da aynı sayıda sıfır silinerek işlem yapılabilir.
ÖRNEK: 4800 : 400 işlemini yapalım. İki sayıdan da ikişer tane sıfır sileriz ve işlemi yaparız.
Cevap: 48 : 4 = 12
ÖRNEK: 20000 : 5000 işlemini yapalım. İki sayıdan da üçer tane sıfır sileriz ve işlemi yaparız.
Cevap: 20 : 5 = 4

ALIŞTIRMA SORULARI
1) Aşağıdaki işlemleri zihinden yapınız.
400 × 60 = ..........
340 × 800 = ..........
400 × 700 = ..........
36000 ÷ 90 = ..........
720 ÷ 60 = ..........